Sarawak terajui teknologi tenaga hijau ASEAN

Trending

Runding berasai lantang

Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram
E-mel

MAYUH pansik nunjuk ke pengawa hiking, bejalai kaki tauka nujah bukit ngembuan mayuh pemanah.

Nadai ngira nama bansa jalai kampung ti direnchah kitai, niki bukit tauka munggu endang sesais selampur tubuh ti manah – iya negu tiap rengka tubuh kitai ari punjung pala ngagai ujung kaki.

Siti pemanah pengawa niki bukit endang pengulih iya ngeringka jantung kitai, lalu enti kitai semampai ngereja pengawa tu, nya tau ngurang ‘kolestrol jai’, tinggi darah seraya nambah glukosa.

Pengawa niki bukit mega ulih ngemanah mood tauka pengasai ati kitai kelebih ari kitai bedarat ba genturung pendiau.

Pemansik ari Universiti Stanford, Gregory Bratman kala minta 60 orang bela bejalai kaki pengelama 50 minit dalam kampung tauka bejalai ba sepemanjai jalai semin.

Lalu pemutus nunjuk ke sida ti bedarat nengah rampa menua asal kurang agi asai irau ati (anxiety) enggau tegenung (rumination) tang ngembuan pengasai ati ti lebih positif enti dibanding enggau sida ke bedarat ba jalai semin.

MAYUH PEMAIK

Tegenung (rumination) ditu bekaul enggau runding negatif ti suah bemain dalam pala kitai baka ngingat ke kenang ti ngasuh ati tusah tauka pengidup salah.

Allan Bacelon Gunben, ti rindu ke pengawa lumba kasar, setuju enggau jaku nya lalu madah pengawa neresa kampung bisi mayuh pengelebih ke ulih meri pengerai fizikal enggau runding kelimpah ulih nyadi pengawa ti ngerindang ati, lalu nya udah diasai ke iya empu.

“Ba aku, pejalai neresa kampung endang sebengkah aktiviti luar ti pemadu manah ungkup sida ke bisi pengirau ati laban nya ulih ngasuh runding lantang, ngeringka jantung kitai sereta ngemanah pengasai ati kitai.

“Aku pechaya rampa menua endang ubat ti ‘ngasi’.

Aktiviti neresa kampung ulih ngurang darah ari alit enggau tikas kortisol kitai, lalu ngasuh ati lantang ke semina tau diulih ari rampa menua.

“Lalu nya mega chara asal ngangkatka tikas endorphin, ke ngasuh kitai bisi asai gaga.

“Pengawa neresa kampung tu muai penusut runding aku, lalu aku arap iya ulih nyadi ba nuan mega.

“Nyadi tiap kali nuan asai baka ke enda dikeibuh tauka enda ulih ngiga pengelantang baka suba, ambi kasut but nuan, giga jalai kampung pemadu semak, lalu neresa kampung!

“Aktiviti tu mega ngasuh aku lebih bejejaga laban semua pengasai tauka ‘deria’ aku bejaga maya aku rindang bayam rampa menua.

“Iya mega ngajar aku ngesan pengawa diri ngambi nyaga sereta ngetanka penuchi dunya lalu nambah basa aku ngagai rampa menua,” ku iya.

Baca lain  Norina chakah ngatur Strategi pemansang komuniti

NGEREMBAI KAUL

Bejaku pasal pemanah pengawa nya, lelaki beumur 31 taun nya madah, hiking mega mantu iya bekelala enggau mayuh orang.

Pengawa tu mega mantu sida nempa kaul enggau pangan diri, bala diri sebilik sereta bakih baru.

Ku iya, laban pengawa neresa kampung beguna ke pengering tubuh enggau runding, kitai meseti meruan bejaku enggau kaban ke sama neresa kampung enggau kitai.

Ambi ke chunto, kitai patut madah ngagai pangan diri enti kitai meseti ngetu lalu ngenuku ke pengelengkas singkang pejalai kitai ti seraris enggau semua orang ngambi semua meruan gerai datai ba tuchung bukit.

Seraya nya, iya mega ngajar kitai bekerejasama dalam siti tim laban kitai enda nemu nama utai ti deka nyadi tauka ditapi kitai ba sepanjai jalai.

Ku Allan, nya mega ngajar kitai chara ngena pengelandik mutar penanggul enti sema penusah nya amat nyadi kelimpah ari mantu kitai lebih ngelala sereta mereti ke bakih baru kitai enggau manah agi.

NGAJAR RETI SABAR

“Pekara pemadu beguna amat ba aku iya nya iya ngajar kitai senentang penyabar – sama baka utai ti disebut Miley Cyrus dalam lagu iya: “There’s always gonna be another mountain, I’m always gonna wanna make it move, It’s not about how fast I get there, Ain’t about what’s waiting on the other side, It’s the climb.”

“Kelimpah ari nya, pengawa neresa kampung mega otomatik mantu aku nyadi lebih disiplin, kelebih agi ari sukut ngatur jam, lalu netapka juluk aktiviti ti dikerindu sereta deka dijapai aku mega ngansak nyadi lebih disiplin ba pengawa bukai,” ku Allan.

Pengajar Sekula Primari (SK) Long Teru, Baram nya becherita baka ni semangat neresa kampung nya belabuh nyadi ba iya.

Semua iya belabuh ari pengawa neresa kampung ngagai Ai Wong Sebako enggau bakih sekelas ba taun 2012.

Udah nya minat iya majak ngerembai baka bungai ti benung manah bebungai pengudah iya ngaga pemutus niki Gunung Kinabalu kediri lebuh pemisi sekula beserimbai Taun Baru China ba taun 2016.

Seninjik, ku iya, maya nya iya bekunsi bilik enggau siku orang ti rinduka pengawa neresa kampung ari Jepun.

Nasip bendar, lelaki nya mega udah kala niki Gunung Everest, lalu dia mega iya betemu enggau siku indu bansa China ari Pulau Pinang ke bekunsi peneleba niki bukit lalu nguji ngumbuk iya niki Gunung Rinjani di Lombok, Indonesia.

Baca lain  Buka lengkas simpang lampu trafik

MAYUH BUKIT DITUJAH

“Aku baka ke kena pukau enggau penerang indu nya pasal pemadas Gunung Rinjani.

“Aku tekala nya ngulihka semua penerang ti diguna aku ari iya, lalu bisi ati nguji niki.

Kena bulan Julai 2016, aku mujur niki bukit nya!

“Pengudah bejalai pengelama tiga hari dua malam ti lelak ngagai bukit nya, aku asai ke enggai agi nerus ke pengawa baka nya.

“Taja pia, iya nyengala semina jaku ngapa laban aku nyadi majak chakah ngiga mayuh agi aktiviti niki bukit.

“Setaun udah nya (2017), aku niki Gunung Semeru enggau Gunung Bromo di Indonesia, Gunung Santubong di Kuching, enggau Gunung Doa sereta Bukit Lambir di Miri.

“Aku mega udah nujah Gunung Datuk di Negeri Sembilan, Bukit Maragang, Murug Turug enggau Bohey Dulang di Sabah, Gunung Fuji di Jipun, sereta Gunung Kerinci di Indonesia ba taun 2018,” ku iya.

Ukai semina nya aja, Allan madahka diri kala datai ba tuchung Gunung Kinabalu ba taun 2017 enggau 2022, nyengkaum nengah ferrata (via ferrata).

Lebuh ditanya pasal jalai ti diasai iya pemadu tusah, Allan nyaut pejalai pemadu tusah iya nya Gunung Rinjani laban iya jauh sereta kelalu tinggi kelimpah jalai bepasir, bebatu alus, renjan enggau sempit, sereta gaya hari chelap lebuh deka datai ba tuchung bukit.

Ku iya, jalai bepasir enggau bebatu alus sereta angin balat ke nambah penusah ngagai jalai ti dipansa, nyau deka ngasuh iya putus pengarap lebuh niki bukit.

Tang lebuh Allan ingat ke jaku sempama, baka tekura enggai enda tepantup ba bandir, dia iya ngeringka diri baru.

“Semua penusah enggau pemedis baka ke lenyau pia aja pengudah aku datai ba tuchung bukit – gaya menua ba tuchung Gunung Rinjani manah amat, ti ngujung ke tiap pemedis (batang tubuh, runding enggau pengasai) ti diasai aku amat berega,” ku Allan.

KENANG

Pengajar beumur 31 taun nya ketawa lebuh ngenang peneleba iya, baka enda ulih nagang diri bira seraya bepaut ba tali lebuh niki Gunung Kinabalu nengah ferrata ba taun ti udah.

Nya meh pengingat niki bukit ti pemadu dikeingat iya lalu maya berunding ke pengingat nya, tau ngasuh geli ati.

Ku Allan, iya enda tau enda muka tanchang tali laban enda ulih ngenat diri lalu ngiga endur nipak ngelepaska ‘niat’ iya. Nasip amat meh siku bakih ke enggau iya nujah bukit nya bisi mai tisu basah.

Baca lain  Ejensi KKMM dipinta ngiring konsep Malaysia Sebilik

Nyaut tanya pasal penusah ti ditapi maya niki bukit, Allan madah lebuh iya belabuh nitih ke pengawa niki bukit, iya kala asai baruh ati maya merati orang bukai ngena baju enggau perengka chukup.

Taja pia, ku iya, lebuh berunding baru kebuah iya niki bukit, iya belabuh berasai gaga ati baru lalu nerima pemendar iya nya utai ti diempu iya mega udah chukup.

“Anang ngelak ke penusah ati tauka pengasai baruh diri (laban kitai enda ulih ngempu perengka chukup baka orang bukai) ti tau ‘madam’ tuju besai kitai.

“Kitai meseti bepegai teguh lalu andal kitai agi ulih datai ba tuchung bukit nadai ngira nama perengka tauka pekayan ti dikena,” ku iya nyemetak.

JULUK ATI

Iya mega madahka diri merambu niki Tuchung Mulu (Mulu Pinnacles) penyauh 2.4 kilometer, ti dikumbai iya peniki kategori ekstrim ti beguna ke pengering tubuh maya pemisi sekula ba bulan Ogos tu.

Ari nya, lebuh ditanya nama jaku lalau iya ngagai sida ke deka ngaga pengawa niki bukit nyadi ke hobi baru, Allan madah anang enda bebasa ke rampa menua, laban jalai pandak, bukit tauka munggu enda nyamin pejalai ti muntang – semampai sedia ke sebarang penusah ti tau nyadi!

“Pekayan enggau perengka ti nipak nyengkaum kasut beguna amat laban nya mantu nyukung penegap fizikal enggau pengering kitai.

“Kelimpah ari nya, orang ke baru niki meseti ngeregaska tubuh sebedau belabuh niki bukit.

“Pemadu beguna, lebuh niki, enseput meh ngena chara ti betul lalu beri awak maya nuan niki bukit meda gaya menua enggau pejalai, anang berumban.

“Penudi endar, ngirup pagi enggau ai ti ngundan karbohidrat tinggi laban nya ulih meri pengering ti chukup sepemanjai peniki.

“Anang enda ingat mai bekal ai (pemadu mimit seliter) ngambi tubuh semampai bisi hidrat kelimpah meri pengeregas tauka pemakai dikumbai energy bar,” ku iya meri jaku lalau.

Aram meh, nama dianti agi! Aram nyereta pengawa niki bukit dalam aktiviti ninting hari tauka (pengabis nadai) ninting bulan ngambi ulih meri pengering tubuh enggau runding kitai.

Enda ibuh pegi jauh laban Sarawak mega bisi mayuh jalai kampung ke ulih ditujah kitai. – JULIE NGADAN.

e-Akhbar Suara Sarawak

Berita Berkaitan

E-Paper

8 Jun 2023

Berita Terbaru